Theo báo cáo GII 2025, Việt Nam đứng đầu thế giới ở ba chỉ số then chốt: nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao và hàng hóa sáng tạo – khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Việt Nam tiếp tục ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ đổi mới sáng tạo toàn cầu khi dẫn đầu thế giới ở ba chỉ số quan trọng: nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao, và xuất khẩu hàng hóa sáng tạo.
Dẫn đầu toàn cầu về nhập khẩu công nghệ cao
Báo cáo cho biết, Việt Nam xếp hạng số 1 thế giới về nhập khẩu công nghệ cao, chiếm 29,4% tổng kim ngạch nhập khẩu quốc gia – cùng thứ hạng với Hong Kong (Trung Quốc).
Đây là chỉ số phản ánh mức độ gắn kết sâu của Việt Nam với các chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời cho thấy Việt Nam đang chủ động tiếp nhận công nghệ hiện đại từ bên ngoài để phục vụ sản xuất và phát triển công nghiệp.
Dẫn đầu về xuất khẩu công nghệ cao
Không chỉ là quốc gia nhập khẩu mạnh công nghệ, Việt Nam còn nằm trong nhóm dẫn đầu toàn cầu về xuất khẩu công nghệ cao, cùng với Malaysia và Philippines, với tỷ lệ 36,1% trong tổng thương mại.
Các sản phẩm chủ lực trong nhóm công nghệ cao bao gồm:
- Điện tử tiêu dùng
- Thiết bị viễn thông
- Máy tính và linh kiện điện tử
Điều này cho thấy Việt Nam đang đóng vai trò như một mắt xích then chốt trong mạng lưới sản xuất công nghệ toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử và phần cứng.
Xuất khẩu hàng hóa sáng tạo: Việt Nam vượt ra ngoài công nghệ thuần túy
Không chỉ nổi bật ở lĩnh vực công nghệ, Việt Nam còn đồng dẫn đầu thế giới về xuất khẩu hàng hóa sáng tạo, cùng với các nền kinh tế lớn như Trung Quốc, Malaysia, CH Séc và Hong Kong.
Hàng hóa sáng tạo bao gồm:
- Sản phẩm văn hóa, nghệ thuật
- Thiết kế, thời trang
- Nội dung kỹ thuật số và truyền thông
Việc nằm trong nhóm đầu bảng về chỉ số này chứng minh rằng nền sản xuất của Việt Nam đang chuyển dịch từ gia công sang sáng tạo, từ đó mở rộng phạm vi cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.
Tăng bậc trong đầu vào đổi mới sáng tạo
Bên cạnh các chỉ số "ngôi vương", Việt Nam cũng ghi nhận tiến bộ trong nhóm đầu vào đổi mới sáng tạo, tăng 3 bậc từ hạng 53 lên 50. Điều này nhờ vào cải thiện trong các yếu tố như:
- Thể chế pháp lý
- Chất lượng thị trường
- Môi trường kinh doanh
Tuy đầu ra đổi mới sáng tạo có giảm nhẹ từ hạng 36 xuống 37, nhưng vẫn vượt trội hơn đầu vào – cho thấy Việt Nam chuyển hóa hiệu quả nguồn lực thành sản phẩm tri thức, công nghệ và giá trị sáng tạo.
“Hai động cơ kép” thúc đẩy tăng trưởng
Theo các chuyên gia kinh tế, việc đồng thời dẫn đầu cả về xuất khẩu công nghệ cao và hàng hóa sáng tạo cho thấy Việt Nam đang sở hữu hai động cơ tăng trưởng mạnh mẽ:
- Tận dụng công nghệ tiên tiến từ bên ngoài
- Tạo ra giá trị mới dựa trên sáng tạo nội địa
Sự kết hợp giữa kỹ thuật và sáng tạo là nền tảng giúp Việt Nam duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu, đồng thời định vị vai trò vững chắc trong chuỗi giá trị toàn cầu – hướng tới mô hình kinh tế tri thức và công nghiệp sáng tạo trong tương lai.