"Việt Nam có đủ sức cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu? Phân tích lợi thế, thách thức và giải pháp nâng cao năng lực để trở thành mắt xích quan trọng của chuỗi cung ứng thế giới."
Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu liên tục biến động do dịch bệnh, xung đột địa chính trị và xu hướng chuyển dịch sản xuất, Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến tiềm năng trong mắt các tập đoàn đa quốc gia. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: Việt Nam đã đủ sức cạnh tranh để trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu hay chưa?
Những lợi thế của Việt Nam
1️⃣ Vị trí chiến lược:
Nằm ở trung tâm Đông Nam Á, gần các tuyến hàng hải quốc tế quan trọng, Việt Nam thuận lợi trong kết nối thương mại với các thị trường lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và ASEAN.
2️⃣ Chi phí cạnh tranh:
Chi phí lao động tại Việt Nam tương đối thấp so với nhiều quốc gia trong khu vực, tạo lợi thế cho các ngành sản xuất thâm dụng lao động như dệt may, da giày, lắp ráp điện tử.
3️⃣ Mạng lưới FTA rộng khắp:
Việt Nam là một trong những quốc gia tích cực ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA), bao gồm CPTPP, EVFTA, RCEP… giúp hàng hóa xuất khẩu được hưởng ưu đãi thuế quan, mở rộng thị trường tiêu thụ.
4️⃣ Môi trường đầu tư cải thiện:
Chính phủ Việt Nam đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đầu tư hạ tầng logistics và chuyển đổi số, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng quốc tế.
Những thách thức còn tồn tại
1️⃣ Hạ tầng logistics chưa đồng bộ:
Dù đã có nhiều tiến bộ, nhưng hệ thống cảng biển, kho bãi, giao thông kết nối vẫn còn hạn chế, dẫn đến chi phí logistics cao, ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh.
2️⃣ Thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao:
Đội ngũ lao động dồi dào nhưng tay nghề và kỹ năng quản trị chuỗi cung ứng, công nghệ tự động hóa còn yếu, chưa đáp ứng yêu cầu của các ngành công nghiệp công nghệ cao.
3️⃣ Phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu:
Nhiều ngành sản xuất của Việt Nam vẫn phải nhập khẩu phần lớn nguyên vật liệu, linh kiện, làm tăng rủi ro khi chuỗi cung ứng toàn cầu gián đoạn.
Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh
Để đủ sức cạnh tranh và vươn lên trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam cần:
✅ Tiếp tục phát triển hạ tầng logistics hiện đại, kết nối liên vùng và các cảng biển cửa ngõ.
✅ Đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển các trung tâm nghiên cứu – phát triển (R&D).
✅ Thu hút đầu tư vào công nghiệp phụ trợ, nâng tỷ lệ nội địa hóa nguyên liệu và linh kiện.
✅ Khuyến khích doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số, tự động hóa sản xuất, quản lý chuỗi cung ứng thông minh.
Với vị thế địa lý thuận lợi, chính sách mở cửa và môi trường đầu tư ngày càng cải thiện, Việt Nam hoàn toàn có tiềm năng trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu này, cần sự nỗ lực đồng bộ từ Nhà nước, doanh nghiệp và các đối tác quốc tế trong việc đầu tư, đổi mới công nghệ và nâng cao chất lượng nguồn lực.