Trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng, hàng hóa Việt Nam đối mặt với không ít rào cản từ các thị trường nhập khẩu, đặc biệt là các vụ kiện phòng vệ thương mại. Do đó, việc hoàn thiện pháp luật phòng vệ thương mại không chỉ là yêu cầu cấp thiết từ phía cơ quan quản lý, mà còn là "lá chắn" cần thiết để doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh, bảo vệ hàng xuất khẩu trên thị trường quốc tế.
Phòng Vệ Thương Mại – Công Cụ Hữu Hiệu Trong Thương Mại Toàn Cầu
Phòng vệ thương mại bao gồm các biện pháp như:
- Chống bán phá giá
- Chống trợ cấp
- Tự vệ thương mại
Các công cụ này giúp ngăn chặn sự tổn hại đối với ngành sản xuất trong nước trước sự cạnh tranh không lành mạnh từ hàng hóa nhập khẩu, đồng thời tạo ra sự cân bằng trong giao thương quốc tế. Đối với hàng xuất khẩu Việt Nam, đây cũng là cách để ứng phó với các vụ kiện từ nước ngoài, đặc biệt là từ các thị trường lớn như Hoa Kỳ, EU, Canada…
Doanh Nghiệp Việt Đang Đứng Trước Nguy Cơ Tăng Cao
Theo số liệu từ Bộ Công Thương, tính đến tháng 6/2025, hàng hóa Việt Nam đã và đang đối mặt với hơn 250 vụ việc phòng vệ thương mại tại các thị trường xuất khẩu trọng điểm. Trong đó, riêng Hoa Kỳ chiếm hơn 40% số vụ kiện, tập trung chủ yếu ở các ngành:
- Gỗ và sản phẩm gỗ
- Thép và kim loại màu
- Dệt may, giày dép
- Nông – thủy sản (cá tra, tôm, mật ong...)
Tình trạng này cho thấy mức độ cạnh tranh ngày càng khốc liệt khi doanh nghiệp Việt đẩy mạnh xuất hàng đi Mỹ và các thị trường phát triển.
Hoàn Thiện Pháp Luật – Cần Thiết và Cấp Bách
Mặc dù Việt Nam đã có đầy đủ các quy định về phòng vệ thương mại theo chuẩn quốc tế (tuân thủ WTO), song việc thực thi vẫn còn nhiều hạn chế:
- Thiếu nguồn lực chuyên môn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ
- Thiếu dữ liệu, dẫn chứng để phản biện trong các vụ kiện
- Thiếu sự hỗ trợ pháp lý nhanh chóng và chuyên sâu
Chính vì vậy, việc hoàn thiện pháp luật và thể chế liên quan đến phòng vệ thương mại đang là yêu cầu cấp thiết. Nhà nước cần:
- Rà soát, sửa đổi các quy định còn bất cập hoặc chưa rõ ràng
- Thiết lập cơ chế cảnh báo sớm đối với các mặt hàng có nguy cơ bị điều tra
- Tăng cường đào tạo, tư vấn pháp lý cho doanh nghiệp xuất khẩu
Tăng Sức Cạnh Tranh, Bảo Vệ Hàng Xuất Khẩu
Khi hệ thống pháp luật phòng vệ thương mại được hoàn thiện và thực thi hiệu quả, doanh nghiệp sẽ được:
- Tư vấn, cảnh báo sớm về rủi ro khi đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường nhạy cảm
- Hỗ trợ pháp lý kịp thời khi bị điều tra hoặc kiện cáo
- Chủ động xây dựng hồ sơ phòng vệ, thay vì bị động ứng phó
Đây là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp yên tâm mở rộng xuất khẩu, đặc biệt là xuất hàng đi Mỹ – thị trường khó tính nhưng giàu tiềm năng.
Trong hành trình chinh phục thị trường thế giới, không chỉ chất lượng sản phẩm mà khung pháp lý bảo vệ doanh nghiệp cũng đóng vai trò then chốt. Hoàn thiện pháp luật phòng vệ thương mại chính là nền tảng vững chắc để doanh nghiệp Việt tự tin cạnh tranh, mở rộng xuất khẩu, và chủ động thích ứng với các rào cản thương mại toàn cầu.